Minimum raz w miesiącu dzielimy się wiedzą i selekcjonujemy najważniejsze artykuły.
System identyfikacji i identyfikowalności oraz śledzenia produktów – traceability system
Identyfikowalność to możliwość dostępu do wszelkich informacji o produkcie w całym jego cyklu życia przy użyciu systemów zaproponowanych przez producenta lub dystrybutora. Identyfikowalność odnosi się również do możliwości śledzenia produktów wzdłuż łańcucha dostaw. Podczas gdy śledzenie umożliwia zainteresowanym stronom łańcucha dostaw podążanie drogą produktu końcową, śledzenie umożliwia identyfikację pochodzenia oraz specyficznych cech produktu. Przepisy prawa, międzynarodowe porozumienia i normy utworzyły podstawy do wymagania systemów identyfikowalności w zakresie pochodzenia żywności, higieny i bezpieczeństwa.
Wymagania prawne
Wymagania prawne regulują obowiązek śledzenia ruchu oraz pochodzenia żywności i paszy w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostarczanej żywności. Wymóg ten wynika bezpośrednio z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 178/2002/WE. W art. 3 pkt. 15 rozporządzenia zdefiniowano możliwość śledzenia jako możliwość kontrolowania przemieszczania się żywności, paszy, zwierzęcia hodowlanego lub substancji przeznaczonej do dodania lub, która może być dodana do żywności lub paszy na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji. W tym celu opracowano rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia 19 września 2011 r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. ISO 22005 Identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym – Ogólne wymagania i przewodnik do zaprojektowania systemu identyfikowalności.
Podstawowe informacje w systemie traceability
W niniejszym rozporządzeniu sprecyzowano, jaki rodzaj informacji powinien być dostępny w przypadku przesyłek żywności:
- dokładny opis żywności,
- ilość żywności,
- nazwa i adres podmiotu działającego na rynku spożywczym, od którego żywność została wysłana,
- nazwa i adres wysyłającego (właściciela), jeżeli jest różny od podmiotu działającego na rynku spożywczym, od którego żywność została wysłana,
- nazwa i adres podmiotu działającego na rynku spożywczym, do którego żywność jest wysłana,
- nazwa i adres odbiorcy (właściciela), jeżeli jest różny od podmiotu działającego na rynku spożywczym, do którego żywność jest wysyłana,
- odniesienie identyfikujące odpowiednio serię, partię lub przesyłkę,
- data wysyłki.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności należy odpowiednio zarządzać wszystkimi ogniwami składającymi się na ten proces, czyli właściwie je planować, utrzymywać, monitorować, weryfikować i na czas korygować. Oferujemy dokumentację procedur i instrukcji zarządzania identyfikacją i identyfikowalnością w firmach – kliknij.
Potrzebujesz porady?
Chętnie odpowiemy na Państwa pytania.
Kliknij przycisk, aby rozpocząć czat on-line
Czynniki wpływające na identyfikowalność
- świadomość pracowników i kierownictwa;
- jasno sprecyzowane zasady identyfikacji surowców/ wyrobów/ procesów;
- jasno sprecyzowane zasady systemu identyfikowalności;
- częste szkolenia pracowników w zakresie identyfikowalności;
- zasoby finansowe przedsiębiorstwa;
- częste testowanie systemu identyfikowalności;
- ocena skuteczności przeprowadzonych działań korygujących w celu zarządzania niezgodnością związaną z ustanowionym systemem identyfikowalności;
- ocena skuteczności wdrożenia działań zapobiegawczych;
- zapisy z monitorowania procesów/parametrów;
- audity systemu identyfikowalności;
- czas przechowywania zapisów z monitorowania procesów/ parametrów;
- prawidłowość określenia partii produkcyjnej;
- wprowadzenie systemu informatycznego w obszarze od pozyskania surowca poprzez proces produkcji do dystrybucji;
- możliwość precyzyjnego określenia łączenia się różnych partii danego surowca w danej partii produkcyjnej wyrobu gotowego;
- techniczny sposób identyfikacji surowców/ wyrobów.
Zakres identyfikacji CCP i CP
Pierwszym etapem na drodze ku identyfikacji zagrożeń i oszacowania skali potencjalnego ryzyka jest określenie procesu – zdecydowanie, czy omawiane będzie CP czy CCP. Do określenia służy drzewo decyzyjne, którego używają eksperci w procesie identyfikacyjnym.
CCP to skrót oznaczający Krytyczny Punkt Kontroli (Critical Control Point).
Wskazuje, gdzie należy zastosować szczególne środki kontroli, aby zapobiec wystąpieniu zagrożenia i czuwać nad jego odpowiednim poziomem. Może dotyczyć usług związanych z produkcją potraw lub ich dystrybucją, które wpływają bezpośrednio na życie i zdrowie człowieka.
Definicja CP odnosi się zaś do wyznaczenia punktów kontroli w oparciu o obrane kryteria wartości, które ocenią bezpieczeństwo żywności. W jego ramach wskazywane są granice krytyczne i poziomy tolerancji zachodzących procesów produkcyjnych. W układzie tabelarycznym identyfikacji CCP lub CP rozpisuje się poszczególne etapy procesu.
Tabela szczegółowo opisuje kroki podejmowane w celu wykrycia i zareagowania systemu lub pracowników na zagrożenia. Adekwatnie do określonego poziomu ryzyka. W poszczególnych rubrykach umieszcza się:
- Kategorię zagrożenia i jego szczegółowych opis.
- Pięć pytań w ramach zidentyfikowania drzewa decyzyjnego.
- Wybraną metodę służącą do monitorowania zagrożenia.
- Parametry określające częstotliwość prowadzonej obserwacji.
- Czynniki tolerancji i alerty wywołujące reakcję, które są dostosowane adekwatnie do poziomu zagrożenia.
- Plan działań korygujących (wprowadzających modyfikację) w momencie przekroczenia granicy tolerancji zagrożenia.
- Zapisy z prowadzonej obserwacji.
W oparciu o przeprowadzoną identyfikację tworzone są instrukcje monitorowania potencjalnych zagrożeń. Identyfikacja CP i CCP pozwala wyznaczyć krytyczne punkty kontroli w systemie. Dla każdego z nich są tworzone instrukcje monitorowania i schematy podejmowania działań w przypadku pojawienia się zawahań lub możliwego zagrożenia. Każda instrukcja zawiera:
- Cele utworzonej instrukcji.
- Szczegółowy zakres obszaru działań.
- Wyznaczenie zadań dla pracowników, które dotyczą metod dokonywania analizy, zapisywania danych, częstotliwości monitorowania i wprowadzania działań naprawczych.
Identyfikacja zagrożeń pomaga przedsiębiorstwu lepiej reagować na niespodziewane sytuacje. Wyniki uzyskane wskutek przeprowadzenia identyfikacji i określenia parametrów kontrolnych, dają odpowiedź, w jakim punkcie rozwoju znajduje się firma. Bieżąca obserwacja pozwala dostosowywać się szybciej do niezbędnych zmian, zwłaszcza pod względem technologicznym. Identyfikacja CCP i CP umożliwia również:
- Zminimalizować lub wyeliminować całkowicie wykryte zagrożenia.
- Zapobiec możliwym awariom lub niestabilności systemu w przyszłości.
- Określić parametry ostrzegające przed zagrożeniami.
- Wprowadzić automatyczne zmiany korygujące wykryte nieprawidłowości.
- Opracować schematyczny zakres działań.
Pomoc w spełnieniu wymagań
Realizujemy szereg usług doradczych, audytowych i szkoleniowych wspierających działania organizacji, które wychodzą naprzeciw obowiązkowi wywiązania się z regulacji prawnych jak i wymagań stosowanych standardów lub norm. Zapraszamy do kontaktu.
Sprawdź również
ISO 22005:2007 Identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym